Myśląc o lotach balonem, w głowie pojawia się mnóstwo pytań… Jak to się zaczęło? Kto na to wpadł? Czy to jest skomplikowane? Do tego dochodzą jeszcze kwestie organizacyjne. Postanowiliśmy ułatwić Wam nieco zadanie i przygotować kompendium wiedzy na temat lotów balonem. Znajdziecie tu wszystko, co warto wiedzieć: odrobina historii, szczypta informacji technicznych oraz mnóstwo praktycznych wskazówek dla przyszłych uczestników podniebnych eskapad. Nasz artykuł skupia się na balonach na ogrzane powietrze, bowiem to właśnie ten rodzaj jest najczęściej używany do realizacji lotów widokowych.

Balony - jak wyglądają i jak działają?

Co to jest balon i dlaczego balony latają?

Balon to statek powietrzny należący do aerostatów (innym reprezentantem tej grupy są sterowce). Oznacza to, że aby uniósł się w powietrze, wykorzystuje jedno z najbardziej znanych praw fizyki: Prawo Archimedesa ("Eureka!"). Gorące powietrze wypełniające ognioodporną tkaninę unosi statek ku górze, ponieważ różnica gęstości i siła wyporu sprawia, że staje się on lżejszy od otaczającego go chłodnego powietrza.

Innym rodzajem balonu jest balon gazowy. W takim przypadku powłokę wypełnia się gazem lżejszym od powietrza – najczęściej helem. Wysokie koszty oraz względy praktyczne sprawiają jednak, że nie są one tak popularne, jak balony na ogrzane powietrze.

Jak wygląda balon?

Konstrukcja balonu jest bardzo prosta. Składa się on z powłoki wykonanej z lekkiego lecz wytrzymałego materiału oraz podwieszonej pod nim gondoli zwanej również koszem (miejsce dla załogi). Aby ogrzać powietrze i umożliwić uniesienie balonu konieczny jest również system zasilania w postaci palnika z odpowiednim wylotem. Palniki zaś zasilane są zazwyczaj propanem.

Kosz balonu zrobiony jest z wikliny lub ratanu. Na pokładzie znajdują się takie przyrządy jak wysokościomierz barometryczny, wiatromierz, termometr, radiostacja i GPS.

Jak startuje balon?

Na początku balon jest ułożony na ziemi, a powłoka rozwinięta. Pilot i załoga sprawdzają wszystkie urządzenia i przygotowują palnik do użycia. Następnie palnik jest włączany, aby nagrzać powietrze wewnątrz balonu. Uniesienie balonu nastąpi wtedy, kiedy powietrze wewnątrz stanie się gorące i tym samym lżejsze od zimnego powietrza na zewnątrz. Zasada wyporności sprawia, że balon jest mniej gęsty od otaczającego go powietrza, co powoduje jego unoszenie się w górę.

System sterowania, czyli jak latać balonem na ogrzane powietrze?

Pilot może kontrolować wznoszenie i opadanie balonu, regulując ilość gorącego powietrza, które dostaje się do wnętrza. Dodając więcej gorącego powietrza zwiększa wysokość lotu, a odpuszczając sprawia, że balon obniża pułap. Ruch poziomy balonu zależy natomiast od tego w którą stronę i z jaką siłą wieje wiatr. Pilot ma więc niewielki wpływ na szybkość oraz zmianę kierunku lotu. Może spróbować wykorzystać specyficzne dla różnych warstw powietrza kierunki i prędkości wiatru, aby znaleźć korzystne prądy, które pozwolą na korygowanie lub zmiany podczas lotu.

Ostatnim etapem lotu jest lądowanie. Aby zapewnić bezpieczeństwo i płynność w trakcie tego manewru, pilot stopniowo obniża wysokość regulując temperaturę powietrza wewnątrz balonu i kontrolując kierunek wiatru, aż w końcu dotknie ziemi.

Czy lot balonem jest możliwy, gdy nie ma wiatru?

Tak, polecieć balonem można nawet w warunkach teoretycznie bezwietrznych. Balony na ogrzane powietrze mogą wykorzystywać prądy powietrza w atmosferze, nawet jeśli bezpośrednio na ziemi nie ma wiatru.

Historia lotów balonem

Kto wymyślił balon?

Za wynalazców balonu na ogrzane powietrze uważa się braci Josepha-Michela i Jacques'a-Étienne Montgolfier z Francji. To oni dokonali pierwszej udanej próby wzniesienia w powietrze. Wzmianki o balonach co prawda pojawiały się już na początku XVIII wieku, jednak nikt nie udokumentował lotów, które skończyłyby się powodzeniem.

W którym mieście odbył się pierwszy lot balonem? W którym roku?

Pierwszy udany lot balonem odbył się 4 czerwca 1783 roku w Annonay we Francji. Był to lot bezzałogowy, a papierowo-płócienny balon przeleciał wówczas ponad 2 kilometry, osiągając wysokość 1800 metrów. Kolejny sukces odnotowano jeszcze tego samego roku, we wrześniu. Na pokład nowo wybudowanego balonu wsiadły zwierzęta – baran, kogut i kaczka. Natomiast 2 miesiące później odbył się pierwszy w historii wolny lot balonu (również stworzonego przez braci Montgolfier) z ludźmi w gondoli. Balon był pierwszym statkiem powietrznym, który umożliwił człowiekowi wzbicie się w przestworza.

Baloniarstwo jako hobby i dyscyplina sportowa

Jak zostać aeronautą - pilotem balonu?

Baloniarstwo to forma rekreacji oraz dyscyplina sportów lotniczych. Choć latanie balonem należy do najbezpieczniejszych aktywności powietrznych, to ogromną rolę pełni tu doświadczenie i kompetencje osoby, która odpowiada za lot aerostatu.

Czy na latanie balonem trzeba mieć pozwolenie? Czy potrzebne specjalne uprawnienia?

Aby zostać pilotem balonu wolnego, konieczne jest przejście odpowiedniego szkolenia (teoretycznego i praktycznego), badań lekarskich w jednym z ośrodków medycyny lotniczej oraz zdanie egzaminów państwowych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. Uprawnia to do samodzielnego latania balonem, lecz jeszcze nie do wzięcia udziału w zawodach pucharowych. Aby zdobyć licencję sportową trzeba poczekać minimum rok i wylatać 50 godzin.

Aby rozpocząć kurs tnależy mieć ukończone 16 lat.

Ile kosztuje balon do latania?

Cena zdecydowanie nie jest niska. Nowe małe balony na ogrzane powietrze kosztują około 150 000 zł. Do tego należy doliczyć wyposażenie dodatkowe (palnik, osłona termiczna, akcesoria nawigacyjne, przeglądy techniczne). Komercyjne balony – w zależności od wielkości – mogą być nawet kilka razy droższe. Warto również wspomnieć o kosztach eksploatacji i utrzymania, takich jak paliwo do palnika, przeglądy techniczne, naprawy, przechowywanie i ubezpieczenie.

Na czym polegają zawody balonowe?

Zawody balonowe, znane również jako regaty balonowe, to wydarzenia sportowe, podczas których piloci rywalizują ze sobą w różnych konkurencjach, wykorzystując umiejętności nawigacyjne i precyzję. Osoby sterujące muszą być elastyczne i szybko reagować na zmiany warunków, aby osiągnąć sukces. Zawody stanowią doskonałą okazję do integracji społeczności balonowej, wymiany doświadczeń i popularyzacji baloniarstwa. To również spektakularne widowisko dla obserwatorów. Przykładowe konkurencje:

  • Dokładność przelotu i precyzyjność celu: piloci balonów startują z jednego miejsca i starają się osiągnąć wyznaczony cel poprzez zrzucenie markera (np. ciężarka z wstążką) jak oznaczenia na ziemi
  • Wyścig na odległość: celem jest pokonanie jak najdłuższego dystansu w określonym czasie
  • Konkurencja celności lądowania: piloci starają się lądować jak najbliżej wyznaczonego celu
  • „Pościg za lisem”: W tej popularnej konkurencji jeden z balonów zostaje wybrany jako "lis", który startuje jako pierwszy. Inne balony, nazywane "myśliwymi" próbują go dogonić

Jakie są rekordy lotów balonem?

  • Jak wysoko można latać balonem? Rekord wysokości lotu balonem gazowym wynosi około 40 km. Natomiast balon na ogrzane powietrze osiągnął maksymalny pułap około 22 km nad ziemią
  • Największy dystans jaki pokonano w balonie: 40 814 km w czasie 19 dni i 21 godzin. Dokonali tego piloci Bertrand Picard i Brian Jones w 1999 roku.
  • Rekord prędkości balonu wynosi około 300km/h

Loty pasażerskie balonem

To forma rozrywki i atrakcji turystycznej, w której osoby niebędące pilotami mają możliwość uczestniczenia w lotach balonem. Lot pasażerski balonem oferuje wyjątkową okazję do podziwiania krajobrazu z powietrza i doświadczania niezwykłego uczucia swobody oraz spokoju.

Czy lot balonem jest bezpieczny?

Statystyki mówią, że latanie balonem jest bardzo bezpieczne. Groźne sytuacje zdarzają się niezwykle rzadko, a ryzyko, które może prowadzić do sytuacji awaryjnych lub wypadków jest znikome. Minimalizowanie ryzyka odgrywa zasadniczą rolę w przypadku lotów pasażerskich. Organizator takich atrakcji jak loty widokowe zapewnia opiekę profesjonalnego pilota wraz z załogą pomocników. Ekipa ma duże doświadczenie i ogromną wiedzę na temat nawigacji, meteorologii i aerodynamiki. Dzięki temu może szybko reagować na potencjalnie niebezpieczne sytuacje.

Przed startem analizowane są warunki atmosferyczne. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lot jest odwoływany. Deszcz oraz silny wiatr (powyżej 5 m/s) uniemożliwią lot. Pilot ma informacje na temat siły wiatru występującego też na innych wysokościach, co również może mieć duże znaczenie na temat decyzji o starcie. Ważne jest też odpowiednie poinstruowanie pasażerów i przekazanie informacji na temat zasad bezpieczeństwa.

Organizatorzy lotów widokowych zapewniają profesjonalny sprzęt. Jest on w dobrym stanie technicznym, regularnie sprawdzany, serwisowany i przeglądany przez wykwalifikowany personel.

Wszystkie te czynniki eliminują niebezpieczeństwo i umożliwiają pasażerom czerpanie przyjemności z lotu bez żadnych obaw.

Kto może latać balonem? A kto nie może?

Lot rekreacyjny balonem jest atrakcją niemalże dla każdego. Nawet osoby, które nie są oswojone z wysokością, lub odczuwają dyskomfort związany z lataniem, często w balonie czują się bardzo dobrze. Oczywiście dla osób cierpiących na lęk wysokości takie eksperymenty nie są polecane.

Jakie są inne przeciwwskazania? Uczestnikami lotów balonem nie mogą być kobiety w ciąży. Każdą chorobę (zwłaszcza z obszaru sercowo-naczyniowych, oddechowych, neurologicznych i urazów) powinno się skonsultować wcześniej z lekarzem i uzyskać od niego informację na temat możliwości do odbycia lotu.

Organizator lotu widokowego może ustalić swoje ograniczenia dotyczące wieku, wzrostu i wagi pasażerów, w zależności od tego jakim sprzętem dysponuje i kierując się komfortem uczestników lotu.

Jak długo trwa lot balonem?

W najczęściej spotykanym wariancie balon leci około 1 godziny. To optymalny czas, który umożliwi uczestnikom podziwianie okolicznych krajobrazów i zakosztowanie przyjemności podniebnej wyprawy wraz ze wszystkimi towarzyszącymi jej emocjami.

Jak się ubrać na lot balonem?

Loty widokowe odbywają się zazwyczaj na wysokości 250 - 1000 metrów n.p.m. Temperatura na tej wysokości nie różni się znacznie od tej, która jest w tym czasie na ziemi. Należy więc ubrać się adekwatnie do tego, jakie panują warunki pogodowe. Niezależnie od tego, zawsze warto mieć ze sobą cieplejsze okrycie, czapkę z daszkiem, okulary przeciwsłoneczne i sportowe obuwie.

W jakich godzinach są loty turystyczne balonem? Kiedy najlepiej latać?

W Polsce wszystko zależy od pory roku. W sezonie ciepłym loty odbywają się zazwyczaj wczesnym rankiem (tuż po wschodzie słońca) lub wieczorem (przed zachodem). Ziemia rozgrzana słońcem i zbyt ciepłe powietrze nie są korzystne dla realizacji lotu w ciągu dnia. W okresie jesienno-zimowym, ze względu na mniejsze nasłonecznienie i niższe temperatury, loty można wykonywać o różnych porach.

Loty realizowane po wschodzie i przed zachodem słońca niewątpliwie mają jeszcze jedną zaletę - panują wtedy bowiem doskonałe warunki oświetlenia, a krajobrazy obserwowane z pokładu lecącego balonu są jeszcze piękniejsze.

Jak się przygotować do lotu balonem?

Po pierwsze należy przeznaczyć kilka godzin na realizację lotu wraz z przygotowaniami i dojazdami. Ważne, aby stosować się do wszystkich zaleceń organizatora, pilota oraz członków załogi. Na co jeszcze zwrócić uwagę? Odpowiedni ubiór (o którym wspomnieliśmy już we wcześniejszych akapitach), punktualność, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i oczywiście pozytywne nastawienie.

Jak wygląda lot balonem? Jak odbywa się lot balonem?

Pasażerskie loty balonem są zazwyczaj poprzedzone wspólnymi przygotowaniami w miejscu startu: załoga zaprasza uczestników do wspólnego stawiania balonu i przeprowadzane jest krótkie szkolenie naziemne. Pilot opowie jak będzie przebiegał lot i czego można spodziewać się w jego trakcie. Znając kierunek i siłę wiatru będzie też można mniej więcej określić trasę i dystans lotu.

Sam lot nie należy do ekstremalnych przeżyć, ale z pewnością zapewnia moc wrażeń. Spokojne szybowanie umożliwia obserwację okolicy. Dookoła cisza i spokój, a pod Wami piękne krajobrazy. Podczas lotu uczestnicy mają swobodę ruchu, ponieważ nie są przypięci pasami. Mogą bez przeszkód się przemieszczać w przestrzeni gondoli. To świetna okazja do podziwiania widoków z każdej strony i do fotografowania.

Nigdy nie ma pewności dokąd i jak daleko się poleci. Pilot wykorzystuje warunki, tworzone przez prądy powietrzne. Aby zapewnić pasażerom więcej atrakcji, zazwyczaj lata się na różnych wysokościach: raz niżej, raz wyżej.

W trakcie lądowania uczestnicy muszą przyjąć odpowiednie pozycje, które są ćwiczone podczas szkolenia naziemnego przez lotem.

Po wylądowaniu organizator najczęściej proponuje pełnoletnim pasażerom toast lampką wina. Niekiedy odbywa się również symboliczne pasowanie na aeronautę i wręczenie pamiątkowych certyfikatów. Następnie można wziąć udział w składaniu balonu. Na koniec wszyscy wracają w miejsce startu.

Dlaczego lot balonem jest taki drogi? Ile kosztuje lot balonem?

Ceny lotów widokowych balonem są bardzo zróżnicowane. Zależą od wielu czynników np. rejon, pora latania, liczba uczestników lotu… Istnieją tańsze i droższe warianty zależne od preferencji pasażerów. Wysoka cena (2000-3000 zł) wiąże się zazwyczaj z bardziej kameralnym charakterem lotu, atrakcyjną trasą i dodatkowymi atrakcjami. Jednak możliwe są też loty grupowe, które zaczynają się już od około 500 zł.

Czy lot balonem jest nudny?

Zdecydowanie nie. Lot balonem to niezwykle ekscytujące doświadczenie. Pomimo spokojnego charakteru lotu, wciąż coś się dzieje: zmiany wysokości, kierunku i prędkości, różnorodne pejzaże, opowieści pilota… Nigdy nie wiadomo gdzie się dokładnie wyląduje.

Czy lot balonem jest romantyczny?

Lot balonem to jedno z najbardziej romantycznych przeżyć. Szczególnie, kiedy zdecydujecie się na lot na wyłączność. W takim wypadku będzie Wam towarzyszył tylko pilot. Celebrowanie rocznicy, zaręczyny, a może po prostu podniebna randka z ukochaną osobą – wspomnienia z tej wyprawy będą towarzyszyć Wam już zawsze.

Gdzie wykupić lot balonem?

Najlepiej u nas! Mamy różnorodną ofertę, współpracujemy z najlepszymi organizatorami i przygotowujemy piękne vouchery, które świetnie sprawdzą się jako prezent. Sprawdźcie sami: https://prezentokracja.pl/loty-balonem-prezent

Gdzie można latać balonem?

Loty pasażerskie w polskich górach:

Inne atrakcyjne rejony w Polsce:

Loty w okolicach dużych miast:

Latanie balonem na świecie. Najbardziej zachwycające miejsca:

  • Loty balonem - Kapadocja (Turcja) 
  • Loty nad Doliną Monumentów (USA)
  • Balonowe Safari (Kenia) 
  • Lot balonem nad Pustynią Atacama (Chile)
  • Lot balonem nad Doliną Loary (Francja)
  • Lot widokowy balonem nad krainą świątyń (Birma)

---

Podobne tematy: